Không gian mạng ngày nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ em. Tuy nhiên, khi sử dụng internet, trẻ em cũng phải đối mặt với những mối đe dọa trên internet tiềm ẩn như thông tin xấu độc, bắt nạt trực tuyến, xâm hại tình dục, lừa đảo và tiết lộ thông tin cá nhân. Điển hình là hơn 1/3 trẻ em bị tiếp xúc với nội dung khiêu dâm, phần lớn trẻ em ở độ tuổi từ 12-15 đã từng bị bắt nạt trực tuyến.
1. Tiếp xúc với nội dung đồi trụy, khiêu dâm
Tiếp xúc với nội dung đồi trụy và khiêu dâm trên không gian mạng có thể gây ra mối nguy hiểm đáng kể đối với trẻ em. Dưới đây là một số thông tin chi tiết, thống kê và ví dụ cụ thể liên quan đến vấn đề này:
Thống kê về tiếp xúc trẻ em với nội dung đồi trụy, khiêu dâm trên mạng:
- Theo một nghiên cứu của Tổ chức An toàn Trẻ em mạng (Internet Watch Foundation), hơn 55% trẻ em đã tiếp xúc với nội dung khiêu dâm trên mạng trước tuổi 18.
- Một nghiên cứu của Tổ chức An toàn Trẻ em trên Internet của Mỹ (Enough is Enough) cho thấy 34% trẻ em từ 10 đến 17 tuổi đã nhận tin nhắn khiêu dâm trên mạng.
- Theo một báo cáo của Interpol, số lượng ảnh và video khiêu dâm trẻ em trên mạng đã tăng gấp đôi trong khoảng thời gian 2014-2017.
- Các hậu quả của tiếp xúc trẻ em với nội dung đồi trụy, khiêu dâm trên mạng:
- Ảnh hưởng tâm lý: Tiếp xúc với nội dung đồi trụy có thể gây ra rối loạn tâm lý, tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm, tự tử và tạo ra một hình ảnh không lành mạnh về tình dục.
- Ảnh hưởng đến quan hệ xã hội: Trẻ em có thể trở nên cô độc, cảm thấy xa lạ với bạn bè và gia đình, chịu đựng khó khăn trong việc thiết lập quan hệ xã hội và biến đổi tính cách.
- Nguy cơ bị bắt cóc hoặc tấn công: Tiếp xúc với nội dung khiêu dâm trên mạng có thể khiến trẻ trở thành mục tiêu của các tội phạm tình dục, dẫn đến nguy cơ bị bắt cóc hoặc tấn công.
Một ví dụ thực tế là việc lạm dụng trẻ em qua webcam: Kẻ xấu sử dụng internet để xâm nhập vào máy tính của trẻ, sau đó dùng webcam để quay phim trẻ mặc đồi trụy hoặc thực hiện hành động khiêu dâm. Họ sau đó sử dụng nội dung này để tống tiền hoặc đe dọa trẻ.
Tham khảo: OnlyFans có an toàn cho trẻ em không? Hướng dẫn an toàn kỹ thuật số dành cho phụ huynh
2. Bị bắt nạt, quấy rối trực tuyến
Bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến là một mối nguy hiểm đáng lo ngại đối với trẻ em trên không gian mạng. Với sự phổ biến của công nghệ & mạng xã hội mối nguy này cũng ngày càng phổ biến và khó kiểm soát.
Thống kê về bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến:
- Theo một báo cáo của Tổ chức World Health Organization (WHO), khoảng 15-20% trẻ em trên thế giới từ 11 đến 15 tuổi đã trải qua kinh nghiệm bị bắt nạt trực tuyến.
- Một nghiên cứu của Pew Research Center cho thấy 59% trẻ em từ 13 đến 17 tuổi đã gặp phải ít nhất một trường hợp bắt nạt hoặc quấy rối trực tuyến.
- Theo Báo cáo về Trẻ em và Internet của UNICEF, 1 trong 3 trẻ em trên thế giới đã trải qua trường hợp bị bắt nạt trực tuyến.
Các hậu quả của bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến:
- Ảnh hưởng tâm lý: Bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến có thể gây ra tác động tiêu cực đến tâm lý của trẻ em, như lo âu, trầm cảm, tự ti, suy giảm tự tin và tăng nguy cơ tự tử.
- Ảnh hưởng đến học tập: Trẻ bị bắt nạt trực tuyến thường gặp khó khăn trong việc tập trung vào học tập, có thể suy giảm thành tích học tập và sự tham gia vào hoạt động học đường.
- Ảnh hưởng xã hội: Bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến có thể gây cảm giác cô đơn, cách ly xã hội và làm suy giảm quan hệ bạn bè và gia đình của trẻ.
Ví dụ về các trường hợp mối nguy hiểm thực tế:
- Một ví dụ nổi tiếng là vụ án bắt nạt trực tuyến gây tử vong: Trường hợp của Megan Meier, một cô gái 13 tuổi tại Mỹ, đã tự tử sau khi bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến thông qua mạng xã hội MySpace. Cô gái này đã bị một người lập một tài khoản giả với mục đích bắt nạt và gửi những thông điệp gây tổn thương tới cô.
- Một trường hợp khác là vụ án bắt nạt trực tuyến gây hậu quả nghiêm trọng: Trường hợp của Amanda Todd, một cô gái 15 tuổi tại Canada, đã tự tử sau khi bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến. Cô đã chia sẻ câu chuyện của mình thông qua video trên YouTube, kể về những hậu quả tâm lý và xã hội mà cô phải chịu đựng do bị bắt nạt trực tuyến.
Những ví dụ này chỉ là một số trong số rất nhiều trường hợp mà trẻ em gặp phải khi bị bắt nạt và quấy rối trực tuyến. Để bảo vệ trẻ em khỏi mối nguy hiểm này, cần tạo ra môi trường an toàn trên mạng, tăng cường giáo dục về an toàn trực tuyến và khuyến khích sự hỗ trợ và tương tác tích cực trong cộng đồng mạng.
3. Xâm hại tình dục trực tuyến
Theo dữ liệu từ Interpol, mỗi ngày có hơn 2.4 triệu tìm kiếm trái phép liên quan đến trẻ em trên internet.
UNICEF ước tính rằng hàng năm có khoảng 18 triệu trẻ em trên toàn cầu bị xâm hại tình dục trực tuyến.
Tổ chức ECPAT (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for Sexual Purposes) cho biết xâm hại tình dục trực tuyến đang gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh phát triển của công nghệ thông tin và mạng xã hội.
Nguy cơ bị dụ dỗ và xâm hại tình dục qua web cam, mạng xã hội:
- Dụ dỗ trẻ em: Kẻ xâm hại sử dụng các phương pháp dụ dỗ, như tạo lập mối quan hệ tin cậy, tạo ra các tài khoản giả mạo hoặc giả danh người khác để tiếp cận trẻ em. Họ có thể tìm cách lừa trẻ em để thực hiện các hành vi xâm hại tình dục.
- Xâm hại qua web cam: Kẻ xâm hại có thể buộc trẻ em thực hiện các hành động tình dục trên web cam và ghi lại hình ảnh hoặc video để sử dụng làm vật chống chịu, đe dọa, hay chia sẻ trái phép.
- Mạng xã hội: Mạng xã hội cung cấp cho kẻ xâm hại một nền tảng để tiếp cận và giao tiếp với trẻ em. Họ có thể tìm kiếm thông tin cá nhân, xây dựng mối quan hệ tin cậy và tiếp cận trẻ em để tiến hành xâm hại tình dục.
Ví dụ về các trường hợp mối nguy hiểm thực tế:
Vụ án Matthew Falder: Matthew Falder, một sinh viên nghiên cứu vật lý ở Anh, đã sử dụng mạng xã hội để tiếp cận và buộc trẻ em thực hiện các hành động tình dục và ghi lại hình ảnh. Ông ta đã tạo ra nhiều tài khoản giả mạo và sử dụng các phương pháp dụ dỗ để lừa đảo trẻ em. Falder đã bị kết án vào năm 2017 với nhiều tội danh xâm hại tình dục và đang phải thụ án tù chung thân.
Vụ án Online Child Sexual Exploitation (OCSE): OCSE là một hình thức xâm hại tình dục trực tuyến phổ biến, trong đó kẻ xâm hại sử dụng mạng xã hội và web cam để buộc trẻ em thực hiện các hành vi tình dục và ghi lại hình ảnh/video. Các hình thức xâm hại bao gồm lừa đảo, buộc trẻ em khỏa thân, thực hiện các hành vi tình dục trước camera. Điều này có thể gây ra hậu quả tâm lýnghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và trái tim của trẻ em.
4. Tiếp xúc với game online bạo lực
Các trò chơi online bạo lực đang trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống trẻ em hiện đại. Việc trẻ em tiếp xúc với game online bạo lực có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và hành vi của họ.
Trẻ em có thể bị ảnh hưởng bởi nội dung bạo lực trong game, như các hình ảnh, âm thanh và hành động đánh nhau, giết chóc, và các hình thức bạo lực khác. Điều này có thể dẫn đến tăng cường hành vi bạo lực, giảm khả năng giải quyết xung đột một cách xây dựng, và tạo ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của trẻ.
Thông kê về tiếp xúc trẻ em với game online bạo lực:
- Theo một nghiên cứu của American Academy of Pediatrics, khoảng 90% trẻ em và thanh thiếu niên ở Hoa Kỳ chơi video game, và hơn 90% trong số đó chơi các trò chơi chứa nội dung bạo lực.
- Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy rằng tiếp xúc với game online bạo lực có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và tạo ra rủi ro về hành vi bạo lực, căng thẳng và rối loạn giấc ngủ ở trẻ em.
- Một nghiên cứu của Iowa State University cho thấy rằng việc chơi game bạo lực có thể ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của trẻ em, đặc biệt là trong việc tăng cường hành vi xung đột và giảm khả năng giải quyết xung đột một cách xây dựng.
Vụ án về việc chơi game bạo lực dẫn đến hành vi bạo lực: Vào năm 2018, một vụ án ở Trung Quốc thu hút sự chú ý đặc biệt khi một người đàn ông tên là Xiao Bao đã giết một phụ nữ và gây thương tích cho một số người khác sau khi chơi một trò chơi bạo lực trực tuyến suốt một thời gian dài. Vụ việc này là một ví dụ về tác động tiêu cực của game bạo lực lên tâm lý và hành vi của người chơi.
Để bảo vệ trẻ em, cần có sự giám sát và hướng dẫn từ phía người lớn, cùng với việc thiết lập giới hạn thời gian chơi game và lựa chọn các trò chơi phù hợp với độ tuổi và nhu cầu phát triển của trẻ.
Tham khảo: Free Fire là gì? Nó có an toàn cho trẻ em không?
5. Nguy cơ tự tử và đe doạ tính mạng
The Centers for Disease Control and Prevention (CDC) của Hoa Kỳ cho biết tự tử là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em và thanh thiếu niên. Internet có thể trở thành một yếu tố gây áp lực và đe dọa sức khỏe tâm lý của trẻ em.
Mối nguy từ cyberbullying: Bị bắt nạt trực tuyến (cyberbullying) là một mối nguy nghiêm trọng. Trẻ em có thể bị đe dọa, xúc phạm, hoặc bị truyền đạt thông qua tin nhắn, bình luận, hoặc hình ảnh trên mạng xã hội, gây sự tổn thương tâm lý và có thể dẫn đến tự tử.
Mối nguy từ nội dung tự sát trực tuyến: Internet cung cấp một nền tảng cho việc lan truyền nội dung tự sát, bao gồm hình ảnh, video, hoặc các nhóm trò chuyện có chủ đề tự tử. Trẻ em sử dụng internet có thể tiếp xúc với những nội dung này và bị ảnh hưởng tiêu cực, dẫn đến ý định tự tử hoặc hành vi tự tử.
Thống kê:
- Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tự tử là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trẻ em và thanh thiếu niên trên toàn cầu. Mỗi năm, có hàng ngàn trẻ em tử vong do tự tử và hàng triệu trẻ em khác đối mặt với nguy cơ tự tử.
- Một nghiên cứu của National Institutes of Health (NIH) tại Hoa Kỳ cho thấy rằng trẻ em và thanh thiếu niên trải qua bạo lực trực tuyến (online harassment) có nguy cơ tự tử cao hơn 2-3 lần so với những người không trải qua bạo lực trực tuyến.
- Nghiên cứu của UNICEF cho thấy rằng trẻ em từ 10 đến 19 tuổi ở nhiều quốc gia khác nhau đã trải qua đe dọa trực tuyến hoặc bị bắt nạt trực tuyến, gây ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của họ.
Vụ án Blue Whale Challenge: Blue Whale Challenge là một trò chơi trực tuyến độc hại mà người chơi được yêu cầu hoàn thành các nhiệm vụ nguy hiểm, cuối cùng dẫn đến tự tử. Trò chơi này đã gây ra sự chú ý và lo ngại toàn cầu khi có nhiều trường hợp trẻ em và thanh thiếu niên tử vong liên quan đến nó.
Nạn cyberbullying: Có nhiều trường hợp trẻ em bị bắt nạt trực tuyến dẫn đến tự tử. Ví dụ, một cậu bé 15 tuổi tên là Ryan Halligan đã tự tử vào năm 2003 sau khi bị bắt nạt trực tuyến trong thời gian dài. Cậu bé này đã trải qua sự xúc phạm, nhục mạ trên mạng xã hội và qua tin nhắn điện tử, dẫn đến trạng thái tâm lý suy sụp và quyết định tự tử.
Các giải pháp để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng
Tạo ra nguyên tắc sử dụng Internet cho trẻ rõ ràng bao gồm: thời gian truy cập hạn chế (không quá 1-2 tiếng/ngày), kiểm soát nội dung truy cập bằng cách chỉ cho phép truy cập các trang giáo dục, vui chơi an toàn.
Sử dụng phần mềm lọc nội dung độc hại có tính năng giám sát trên điện thoại, máy tính. Ví dụ ứng dụng kiểm soát của phụ huynh Mokinet có thể lọc từ khoá, hình ảnh, chặn truy cập các trang xấu.
Tham khảo thêm: top các phần mềm quản lý điện thoại trẻ em miễn phí tốt nhất
Trò chuyện thường xuyên với con về các rủi ro trên mạng, học cách xử lý khi gặp tình huống nguy hiểm.
Dạy kỹ năng nhận biết thông tin trên mạng, không tiết lộ thông tin cá nhân trực tuyến. Hướng dẫn cách báo cáo các nội dung bất hợp pháp.
Tạo tài khoản mạng xã hội riêng cho trẻ và kiểm soát chặt chẽ, không cho phép trẻ tương tác với người lạ.
